Misschien is het maar een verhaal
In 1991 hielden drie Nederlandse studenten Algemene literatuurwetenschap een gedenkwaardig referaat. Het was een verwarrende, postmodernistische dialoog: ‘Misschien is het maar een verhaal’.
De studenten waren Ubu Lemereis, Martin Hilferink en ik. We werden bijgestaan door een Belgische uitwisselingsstudent, Bruno Leys. In mijn herinnering was Bruno’s bijdrage er op het laatst ingefietst. Maar dat mocht de pret niet drukken. Sterker nog: alles wat niet paste, klopte of deugde in het referaat, bleek fantastisch te passen in het referaat. Het klopte als een bus! En het deugde. We voerden niet bestaande auteurs en literatuurwetenschappers op. Met de citaten van deze gefingeerde mannen bewezen we onze eigen theorieën. Briljant in zijn ingewikkelde eenvoud!
Ulla
Docent was destijds onze grote heldin Ulla Musarra. Zij wist en kende alles. Had alles gelezen en daarvan alles onthouden. Tijdens het referaat was ze onthutst. Opgewonden maakte zij aantekeningen. Wie waren Dave Golido en San Hasibah? Waarom kende zij het beroemde werk ‘What happened tot the head on the shelf’ niet, en evenmin de schrijver van dienst, Irving Johansson?
En ze werd nog wel zo gewaarschuwd door het Apple-computertje van Alfred (hadden we geleend), dat ons af en toe met blikken, monotone stem onderbrak: ‘Mrs. Musarra, Mrs. Musarra! Stop these guys! They don’t know nothing about literature!’
Ja, een spectaculair referaat was het. En een onvergetelijk uur. Bovendien toonden we keurig aan dat de relatie tussen woord en werkelijkheid een hopeloze illusie is. Dus ook nog eens een hoog cijfer!
Het werkstuk dat we afleverden, was een één-op-één weergave van onze dialoog.
Klik maar eens op WaanzinV3 (2) en laat je verwarren.
even (plaatsvervangend) een redigerende opmerking: is het Musara of (zoals op de omslag van de pdf) Musarra? 🙂
Al hersteld. Eindredacteurtje…
Geweldig Teun! Onze presentatie in 1987 over de Engelandvaarders van K. Norel valt hierbij natuurlijk in het niet. Wat een literaire groei in 4 jaar tijd. Een waanzinnig werkstuk en ik vraag me af wie van jullie was “de blinde” en wie “de stofzuiger”, en wat was de rol van Martin H, die ik alleen ken als pooldeelnemer.
Ik heb wat te lezen vanavond voor het slapengaan, en wat om te glimlachen….
Ik had het werkstuk nog altijd in zijn papieren versie. Nu gelukkig ook digitaal, waarvoor dank, Teun.
De presentatie herlezen was ze bijna herbeleven. Ik gebruik er nog altijd veel ideeën van in mijn lessen literatuur. Ik ben docent aan de KHBO lerarenopleiding in Brugge en doceer er ook Engelse literatuur. Jaarlijks verwijs ik nog naar Irving Johansson.
Ergens ben ik overigens mijn exemplaar van ‘Ontspoord” kwijtgespeeld en dat voelt nog steeds aan als een gemis.
Het boekje van Thomas Szasz was ik eigenlijk per ongeluk tegengekomen in de ramsj, maar het pastte zo perfect dat we het prompt invoegden. Ook dat was als het ware een postmoderne ervaring…
In februari 2010 kreeg ik via LinkedIn weer contact met mijn oud studiegenoot Ubu. We hadden elkaar bijna 15 jaar niet gezien en hij vond dat we weer een keer bij elkaar moesten komen om een kop koffie te drinken en bij te praten. Ik was het roerend met hem eens. Maar “een keer” bleek geen goede afspraak. Het leven van alledag kroop tussenbeiden en uiteindelijk ook de dood. Ik heb hem niet meer gezien.
Op ubulemereis.nl heb ik samen met heel veel andere mensen de laatste periode in het leven van Ubu gevolgd, via muziek, foto’s en de beschrijvingen van Alfred en Teun. Al die informatie schetste heel consistent dezelfde warme Ubu als waarmee ik bijna 20 jaar geleden, samen met Teun en Bruno op zoek ging naar vervreemding, afwijking en waanzin (binnen post-moderne literatuur). Inderdaad een legendarisch referaat, waarin we wijn schonken, computers mee lieten praten, boeken presenteerden die niet bestonden en waarin uiteindelijk ook de voetballerij illustratief een ereplaats kreeg.
Daarmee is “Misschien is het maar een verhaal” voor mij een dierbare herinnering die uit alle poriën de sfeer van Ubu ademt. Soms met een lach, zoals bij de broertjes Van de Kerkhof, en soms akelig stil. Bijvoorbeeld als hij citeert uit Johansson, het boek waarin enkel lege pagina’s stonden: “After my death, after your death (AFTER YOUR DEATH READER. AFTER YOUR DEATH) the book could be rewritten over and over again till all the words are gone.”
Ik drink tegenwoordig met name thee, maar verdomme wat zou die kop koffie goed gesmaakt hebben.
Niet alleen literair, maar ook kabbalistisch is het referaat een waar meesterwerk. Kijk maar eens naar de datum ervan: 7 maart 1991, oftewel 7 – 3 – 1991. Goochem bekeken is dat: [7 + 3 = 10], [1 + 9 = 10] en [9 + 1 = 10]. Driewerf een tien!
En die driewerf tien maakt samen duizend. De datum 7 maart is 13 dagen voor het begin van de lente. Verbonden met het begingetal wordt dan de formule 1000 – 13 = 987 verkregen, een prima start van een aftelreeks.
Ook leiden de drie delen van de aftelreeks afzonderlijk opgeteld als som 9 + 8 + 7 tot de uitkomst van 24. En dat is weer de begindatum van Ubu’s verjaardag, 24 maart.
Hierop voortbordurend, de titel van het referaat doet ogenblikkelijk denken aan het verhaal “Wat gebeurde er met sergeant Massuro?”, waarbij de volgende foto ook weer treffende gelijkenis heeft met het titelblad van het referaat. http://www.boekenwebsite.nl/files/imagecache/detail/9885.jpg
De listen van de literatuur zijn de wereld niet uit. Al met al een goede voedingsbodem voor een afstudeerscriptie. Of voor koffie.
Zwerf hier nog wel eens rond. En ja, dat referaat heb ik live mogen bijwonen als toehoorder. Nu ik inmiddels zelf docent ben, heb ik vele referaten mogen aanhoren, maar deze blijft ongeëvenaard. Mooi ook al die voetbalplaatjes van spelers van weleer die zo functioneel met de tekst zijn verweven. Zag ik daar niet ook Arnold Scholten, alias de Witte Socrates, ergens tussen? En Godfather Marlon Brando lijkt wel een trainer in de stijl van Rinus Michels. Al zwervend kom ik ook voorkeuren tegen waarvan ik wist dat ik die met Ubu deelde. Natuurlijk de onvolprezen Coöp in de Burghardt, maar ook het werk van Richard Brautigan. Maar ook voorkeuren waarvan ik niet wist dat ik die met hem deelde: Eefje Wentelteefje!