Brand aan de Singel

Ubu en ik deden beiden eindexamen VWO in 1980, hij slaagde en vertrok naar Driebergen om een jaar de Vrije Hogeschool te doen. In dat jaar zwoegde ik uiteindelijk naar de diploma-verlossing en was zo blij dat ik er van af was dat ik het jaar daarna besloot nog even niets schools te doen. Ik sleet mijn dagen tussen Franse druiventrossen en achter de lopende band van de lijm- en kitfabriek waar mijn vader een kantoorbaan had. Ondertussen ging ik regelmatig logeren bij mijn voormalige klasgenoten die over Nederland uitgewaaierd waren. Bij Ubu had ik in zijn Driebergse tijd veel gelogeerd maar in de eerste helft van het schooljaar 1981-82 had ik niet zo veel contact met hem. Hij was naar Nijmegen vertrokken om daar de ‘Kopse Hof’ te gaan doen en woonde op een piepklein kamertje waar logeren niet echt tot de mogelijkheden behoorde. Na een paar maanden had Ubu er genoeg van, stopte met school en vertrok naar zijn eerste kraakpand, de voormalige HBS aan de Kronenburgersingel. Ik woonde nog thuis dus mijn ouders deden nog wel een tot mislukken gedoemde poging te voorkomen dat ik daar zo snel als ik het voor elkaar kreeg ging logeren.

Zo arriveerde ik met een rugzakje met slaapzak en kleren voor een week, ergens tussen kerst en oud en nieuw 1981, op mijn eerste kraakadres. De kamer van Ubu, die enkel nog bij hospita’s in kleine hokjes gewoond had was gigantisch: een oud lokaal, nog inclusief schoolbord en wat bankjes en stoelen. De eerste avond was er een feest in de gezamenlijke ruimte waar ik mijn (provinciale) ogen uitkeek en waar mensen op dit soort 01 – Constantinople muziek dansten. De volgende ochtend (niet al te vroeg) stonden we op en begonnen we aan het uithakken van het beton dat in de jaren ’70 over de prachtige planken vloer gestort was. Gewapend met mondkapjes en luisterend naar Einstürzende Neubauten 02 Steh auf Berlin stonden we in steeds groter wordende stofwolken te hakken en te bikken.

Aan het eind van de middag, het begon al te schemeren, vertrokken we voor een welverdiende pauze naar Rebop, lang verdwenen briljante platenzaak op het Koningsplein waar behalve het fraaie winkelaanbod ook het personeel zeer aangenaam was en voor een deel uit dezelfde kraak-kringen kwam. Plots ging de telefoon. Na een korte pauze schalde een schorre kreet door de zaak: DE SCHOOL OP DE SINGEL STAAT IN DE FIK!! Onze harten zakten een halve meter in de keel en we zetten het op een hollen, langs Plein 44, richting Parkstraat, bij het park zagen we een gloed boven de heuvelrand uitkomen. Met de laatste krachten beklommen we de heuvel om daar een onvergetelijk beeld te zien: de school stond in lichterlaaie, de vlammen schoten hoog uit het dak, een enorme mensenmassa eromheen en de brandweer die er wat besluiteloos omheen leek te draaien. Ubu zocht tussen al het volk naar zijn huisgenoten en viel die in de armen. Ik besloot na een uur dat me niets anders restte dan met de staart tussen de benen de trein terug naar de Achterhoek te nemen, met enkel jas & portemonnee. Ik belde in een telefooncel naar huis met de schokkende mededeling ‘dat de school afgebrand was’ en werd een uur later door mijn wit weggetrokken vader opgehaald op station Terborg.

Ubu en consorten vonden onderdak in een bevriend kraakpand aan de Sterreschansweg waar Ubu onder andere te maken kreeg met Jan Dirk de Wilde, een ontmoeting die indirect een paar jaar later leidde tot het ontstaan van Knust en mijn verhuizing vanuit Enschede naar Nijmegen. Maar daarover een andere keer.

De oorzaak van de brand is nooit opgehelderd. Gezien de tijd van het jaar zou vuurwerk ermee te maken kunnen hebben gehad. Maar met kraakpanden weet je het natuurlijk nooit.